PM Kisan and Namo Shetkari : भारतातील शेतकरी हे देशाच्या कृषी अर्थव्यवस्थेचा कणा मानले जातात. त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा घडवून आणण्यासाठी केंद्र तसेच राज्य सरकारकडून अनेक लोकोपयोगी योजना राबवण्यात येतात. त्यात प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना आणि महाराष्ट्र सरकारची नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना या दोन योजना विशेष उल्लेखनीय आहेत.
🌾 प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (PM-KISAN)
योजनेची वैशिष्ट्ये
ही केंद्र सरकारची महत्त्वाकांक्षी योजना असून, देशातील पात्र शेतकरी कुटुंबांना दरवर्षी ₹6,000 चे थेट आर्थिक सहाय्य दिले जाते. हे सहाय्य तीन हप्त्यांमध्ये (प्रत्येकी ₹2,000) शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केलं जातं.
20व्या हप्त्याबाबत माहिती
या योजनेअंतर्गत 19वा हप्ता फेब्रुवारी 2025 मध्ये वितरित करण्यात आला होता. त्यामुळे 20वा हप्ता जून 2025 मध्ये दिला जाण्याची शक्यता आहे.
🌱 नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना
योजनेचा सारांश
महाराष्ट्र शासनाची ही स्वतंत्र योजना ऑक्टोबर 2023 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते जाहीर झाली. ही योजना PM किसान योजनेच्या लाभार्थ्यांना अतिरिक्त ₹6,000 देण्याची तरतूद करते, त्यामुळे एकूण ₹12,000 चे सहाय्य मिळते.
हप्त्यांची माहिती
6वा हप्ता मार्च 2025 मध्ये देण्यात आला होता. त्याआधी 5वा हप्ता ऑक्टोबर 2024 मध्ये दिला गेला होता. 7वा हप्ता लवकरच वितरित होण्याची शक्यता आहे.
✅ हप्ता मिळवण्यासाठी आवश्यक अटी
- eKYC पूर्ण करणे:
- दोन्ही योजनांसाठी eKYC अनिवार्य आहे.
- pmkisan.gov.in वर जाऊन ‘Farmers Corner’ मधील ‘eKYC’ पर्याय निवडा.
- आधार क्रमांक टाका व OTP द्वारे प्रक्रिया पूर्ण करा.
- बँक खाते आधारशी लिंक असणे:
- DBT (Direct Benefit Transfer) साठी बँक खाती आधारशी लिंक असणे अत्यावश्यक आहे.
- जमिनीचे दस्तऐवज अद्ययावत असणे:
- शेतकऱ्यांकडे वैध व अद्ययावत जमीन रेकॉर्ड असणे गरजेचे आहे.
🧾 पात्रतेच्या अटी
PM किसान योजनेसाठी:
- अर्जदार भारतीय नागरिक असावा
- शेतीयोग्य जमीन असावी
- आधार कार्ड अनिवार्य
- कुटुंबातील कोणताही सदस्य सरकारी नोकरीत नसावा
नमो शेतकरी योजनेसाठी:
- महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी असावा
- PM किसान योजनेचा लाभार्थी असणे आवश्यक
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील शेतकरी असावा
🔍 लाभार्थी स्थिती कशी तपासावी?
- PM किसान साठी:
👉 pmkisan.gov.in वर ‘Beneficiary Status’ मध्ये आधार किंवा मोबाईल नंबर (Enter) टाका. - नमो शेतकरी साठी:
👉 nsmny.mahait.org वर ‘Beneficiary Status’ निवडा.
👉 नोंदणी क्रमांक/मोबाईल नंबर टाका व OTP द्वारे तपासणी करा.
💳 किसान क्रेडिट कार्ड (KCC) चे फायदे
PM किसान योजनेचे लाभार्थी KCC साठी अर्ज करून कमी व्याजदराने शेतीसाठी कर्ज घेऊ शकतात. KCC धारकांना हप्त्याचे वितरण प्राधान्याने केले जाते.
💡 डिजिटल मदत: किसान ई-मित्र
शेतकऱ्यांसाठी सरकारने ‘किसान ई-मित्र’ नावाचा AI चॅटबॉट विकसित केला आहे. तो 10 प्रादेशिक भाषांमध्ये उपलब्ध असून, योजनेसंदर्भातील सर्व शंका सोडवतो.
⚠️ सावधगिरीचे उपाय
- फक्त अधिकृत पोर्टलचा वापर करा
- कोणालाही वैयक्तिक माहिती जसे की आधार क्रमांक, OTP, बँक तपशील देऊ नका
- वेळोवेळी आपली लाभार्थी स्थिती तपासा
- अडचण आल्यास अधिकृत हेल्पलाइनशी संपर्क साधा
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना या दोन्ही योजना शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी प्रभावी ठरत आहेत. या योजनांद्वारे वर्षाला ₹12,000 पर्यंत आर्थिक मदत मिळते, जी शेती खर्चासाठी मोठा हातभार लावते.
शेतकरी बंधूंनो, वेळेत eKYC, जमीन पडताळणी आणि बँक लिंकिंग प्रक्रिया पूर्ण करून या योजनांचा पूर्ण लाभ घ्या व आपल्या कुटुंबाचे भविष्य अधिक मजबूत करा.
टीप: वरील माहिती विविध ऑनलाईन स्त्रोतांवर आधारित असून ती केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी देण्यात आलेली आहे. या माहितीत काही बदल अथवा अद्ययावत घटक असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे कुठलीही आर्थिक किंवा शासकीय प्रक्रिया करताना कृपया योग्य ती खातरजमा करूनच पुढील पावले उचला. अधिकृत आणि अचूक माहितीसाठी संबंधित शासकीय वेबसाईट्स आणि आपल्या स्थानिक कृषी विभागाशी संपर्क साधण्याची विनंती आहे.
